Familiegeschiedenis : een landverhuizer uit Nederland




Jochem Bijl en Uilkje Siegers de Lang met hun 9 kinderen, ca. 1896-1899,
de jongen (tweede van rechts) is Sieger Hendrik, die in 1916 naar de VS emigreerde

Hendrik Bijl jongste zoon van mijn Friese betovergrootouders Jochem Bijl en Uilkje Sieger de Lang emigreerde naar de VS, keerde na 1930 vanwege de crisis terug naar Nederland.
In de Tweede Wereldoorlog werd hij als Amerikaans staatsburger door de Duitse bezetter geïnterneerd. Hij overleefde deze tijd en keerde na de oorlog terug naar Amerika.Deze informatie heb ik mondelinge familieverhalen.

Graafwerk naar Hendrik Bijl in www.familysearch.org leverde de volgende informatie op:

Sieger Hendrik Bijl, geboren in Amsterdam  (ook wel gespeld als Byl) kwam uit Amsterdam de VS binnen op 24 mei 1916.


Bijschrift toevoegen

Een jaar later trouwde hij. Bij zijn huwelijk werden de namen van zijn ouders genoemd Johan Byl en Ulkje Bijl. Was de naam Jochem te moeilijk voor de ambtenaren?  Ook de naam Uilkje werd verhaspeld.



huwelijk Sieger Hendrik Bijl in 1917

Kort na zijn huwelijk werd hij geregistreerd voor de militaire dienstplicht, hoewel hij nog als "alien" in de Verenigde Staten verbleef
 


Dienstplicht Sieger Hendrik Bijl, 1917-1918

Uit deze registratie bleek dat hij op 24 juli 1892 was geboren. Hij was timmerman van beroep.
Zijn vader Jochem was ook timmerman, evenals Steffen zijn oudere broer.
In deze registratie worden de moeder en de echtgenote van Sieger Hendrik vermeld als zijnde financieel van hem  afhankelijk. Uit de verhalen van mijn grootvader weet ik dat hij als kind heeft meegemaakt dat zijn grootmoeder als weduwe jaren bij zijn familie inwoonde en tot haar dood door zijn ouders werd verzorgd. Mogelijk maakte Sieger Hendrik geld over uit Amerika ter ondersteuning van zijn moeder.

Dienstplicht Sieger Hendrik Bijl, 1917-1918

Sieger Hendrik Bijl overleed in 1968 in Florida in de VS.

Eer aan Hollands Vrouw voor Volharding, Moed en Trouw

Bij mijn grootouders Willem Bijl en Antje Bijl-Scholten hing vroeger een herdenkingstegel, waarmee de Nederlandse vrouwen werden herdacht,die in de hongerwinter van 1944-1945 hun huishouden onder moeilijke omstandigheden voerden. Tienduizenden stierven door gebrek aan eten en brandstof in die strenge winter.

Huishouden winter 1944-1945, honger en kou

 

Mijn grootmoeder en haar kinderen hadden geluk. Gewaarschuwd door een kennis (zwarthandelaar) konden ze begin februari 1945 nog met zijn vrachtauto mee die een laatste rit uit Amsterdam maakte. Ze woonden in de Roerstraat in de Rivierenbuurt in Amsterdam-Zuid. Hun vertrek was ongepland en mijn grootvader, die op voedseltocht was vond bij thuiskomst een briefje dat zijn gezin halsoverkop naar Friesland was vertrokken. Ze zaten achterin de open laadbak. Twee fietsen en de hond gingen ook mee. Regelmatig werd er gestopt om de gasgenerator die de motor draaiende hield van brandstof te voorzien. Het werd een barre tocht over de afsluitdijk richting Heereveen in de ijzige winterkou.  De rit over de afsluitdijk was niet zonder gevaar. De Duitsers lieten hun onderweg ongemoeid, maar er dreigde constant gevaar beschoten te worden door Engelse jachtvliegtuigen. Onderweg konden ze in Bolsward op het politiebureau bijkomen bij de warmte van de kachel.
Antje en haar kinderen verbleven tot na de bevrijding op de boerderij bij familie in Stobbegat (tegenwoordig Vegelinsoord). De meegenomen fietsen werden onder de hooiberg verstopt.Honger hebben ze daar op het Friese platteland in ieder geval niet meer geleden, in tegenstelling tot de in Amsterdam achtergebleven buurtgenoten.

Mijn grootvader in Amsterdam, die voorheen in de bouw had gewerkt kon zich in leven houden door uit zijn werkvoorraad gereedschap en bouwmateriaal te ruilen voor eten bij de boeren. Spijkers wilden ze nog wel hebben, stadse trouwringen en linnengoed hadden ze al meer dan genoeg.

 

 

De bevrijding op 14 april 1945 door de Canadezen vierden Antje en haar kinderen in Heereveen. Friesland was eerder bevrijd dan Amsterdam. Pas 6 weken nadat Amsterdam was bevrijd keerden ze weer terug naar huis in de Roerstraat.