vrijdag 24 februari 2017

Familiegeschiedenis: verdronken in het Kanaal van Wanica

Op 10 mei 1854 verdronk mijn voorvader William Elder jr in het Kanaal van Wanica
Hij werd 49 jaar oud en liet vrouw en 3 kinderen achter. Een van deze kinderen was mijn betovergrootmoeder Jacoba Charlotte Prudence Elder.
William, zoon van William Elder en Jenny van Elder  was gehuwd met Elisabeth van Bruijning en was voor 1/8e deel erfgenaam in de Plantages Concordia en Kwart Lot


De Nieuwe Weeskamer na 1828 NL-HaNA_1.05.11.13_284_0204
Hij werd begraven op het Nieuwe Kerkhof (zeer waarschijnlijk de Nieuwe Oranjetuin)
Het Nieuwe Kerkhof in 1801 aangelegd buiten de stad bij de Fiotte (Viotte) brug werd niet gebruikt.



De Nieuwe Weeskamer na 1828 NL-HaNA_1.05.11.13_297_0035
 

Familiegeschiedenis : weer een raadsel opgelost

Het  raadsel waarom Elisabeth van Bruijning zich ook Elisabeth Veronica de Haas noemde is nu opgelost.

In 1815 noemde Christoffel de Haas in een akte het vrije mulattenmeisje Elisabeth van Bruijning zijn aangenomen dochter.  Verder bleek dat het mulattenmeisje Mietje (de Haas), geboren op  23 februari 1812 haar zusje was. C. de Haas schonk beide meisjes het door hem bewoonde erf en de daarop staande gebouwen, gelegen aan de vrije Corps grond (Frimangron) no. 261, onder voorwaarde dat hij levenslang het vruchtgebruik behield, en pas na zijn overlijden vrij in eigendom aan hen werd overgedragen. Verder moesten de meisjes in goede harmonie als zusters met elkaar omgaan.
Mocht dat niet lukken, dan moest Elisabeth het achtergebouw (de keuken) beschikbaar stellen aan Mietje.



Notarissen Suriname tot 1828 NL-HaNA_1.05.11.14_901_0257

Hoofdgelden
NL-HaNA_1.05.10.07_315_0406

Hoofdgelden NL-HaNA_1.05.10.07_315_0407

De ernstig zieke Christoffel maakte op 14 januari 1817 zijn testament op, waarin hij Elisabeth en Mietje tot zijn enige erfgenamen benoemde. Voor Mietje moest de vrijdom worden aangevraagd. Executeurs van de boedel en voogden over de meisjes werden de curators van de Weeskamer en de vrije Gratia van Princes van Van Meel .

Testament C. de Haas
Notarissen Suriname tot 1828 NL-HaNA_1.05.11.14_805_0131

Uit het testament van C. de Haas bleek verder dat hun moeder de carboegerin Jansie was, behorende aan de vrije negerin Gratia (Gracia) van Princes van Van Meel. Gratia van Princes van Van Meel, was de grootmoeder van Elisabeth en Jansie.
Christoffel overleed 18 februari 1817




Kerkgerechtigheid begrafenis Christoffel de Haas

Mietje kreeg na haar manumissie in 1818 de achternaam "de Haas"


Nieuwe Weeskamer Suriname tot 1828 NL-HaNA_1.05.11.12_79_0360


Nieuwe Weeskamer Suriname tot 1828 NL-HaNA_1.05.11.12_79_0361
Beschrijving van hetgeen in het sterfhuis van C. de Haas is aangetroffen
Nieuwe Weeskamer Suriname tot 1828 NL-HaNA_1.05.11.12_124_0108

In de woning werden aangetroffen: het besloten testament, een koffer, een pagaai en een schrijfkistje.
De overledene bezat ook slaven, evenals het huis en het erf waar hij woonde. C. de Haas werd op 18 februari 1817 in de middag begraven.

Afhandeling van de boedel van C. de Haas,
Nieuwe Weeskamer Suriname tot 1828 NL-HaNA_1.05.11.12_124_0109



Nieuwe Weeskamer na 1828 NL-HaNA_1.05.11.13_682_0058


Nieuwe Weeskamer na 1828 NL-HaNA_1.05.11.13_682_0059
Het Vrijmans grond nr 197 komt overeen met het latere adres Groote Dwarsstraat 197
In  de volkstelling van 1811 vinden we de kleurling C. de Haas en de zwarte Princesse van Meel genoemd 

Op 4 juni 1828 maakte de zieke en bedlegerige Gratia van Princes van Van Meel haar testament waarin zij haar kleindochters Elisabeth Veronica de Haas en Anna de Haas tot haar enige en universele erfgenamen benoemde.



Testament van Gratia van Princes van Van Meel

Gratia overleed juli 1828 en werd begraven op de Savanne

Nieuwe Weeskamer na 1828 NL-HaNA_1.05.10.07_315_0406

Over de herkomst van Elisabeth (de moeder van mijn betovergrootmoeder Jacoba Charlotte Prudence Nielo-Elder) is dus nu meer bekend.
Elisabeth van Bruijning werd op 8 maart 1808 geboren en was de aangenomen dochter van Christoffel de Haas.

De moeder van Elisabeth van Bruijning was de slavin Jansie, dochter  en eigendom van de vrije Gratia van Princes van Van Meel. Elisabeth heeft tussen 1808 en 1815 haar vrijdom en de achternaam Van Bruijning gekregen. Hopelijk komen we er ooit achter wie haar de vrijdom en de achternaam Van Bruijning heeft gegeven.

woensdag 15 februari 2017

Het wilde gezinsleven van de leeuw in 1860

In "Het leven van den leeuw" uitgegeven door  H. van der Moolen in 1860 werd
het 19e eeuwse ideaal van het burgerlijke huisgezinnetje geprojecteerd op de wilde leeuwenfamilie.
Zo werd de tere kinderzieltjes wijs gemaakt dat de gewenste gezinsverhoudingen (pa is de baas) hun basis hadden in de natuur. Darwin was nog niet doorgedrongen in de kinderkamer.

De leeuwin en haar welpjes wachten geduldig tot papa thuiskomt met het eten.




Vader en moeder vormen een gelukkig koppel in een monogame relatie.


Inmiddels weten we wel beter. Papa leeuw houd het met meerdere levensgezellinnen, en dut luierend in het zonnetje terwijl de dames erop uitgaan om de kost te verdienen. Hij krijgt de beste hapjes voorgezet. Hij hoeft alleen maar nageslacht te verwekken en vreemde mannetjes op afstand te houden.

donderdag 2 februari 2017

Plantage Concordia in Saramacca : onderstandsgelden ten laste van de Koloniale Kas

Na de emancipatie van de slaven in juli 1863 kwamen vrijgekomen weeskinderen, bejaarden en gebrekkigen die niet in staat waren de kost te verdienen ten laste van de Koloniale Kas.
Uit een rekening van 1864 blijkt dat aan de Plantage Concordia te Saramacca bedragen werden uitgekeerd voor de onderstand van:
Figaro Johannis Garo (54 jaar)
Azor Herder (54 jaar)
Fanny Maria Knop (62 jaar)
Cato George Trouwer (82 jaar)




Bron: Nieuwe Weeskamer Suriname vanaf 1828 NL-HaNA_1.05.11.13_574_0057